Fizjoterapia po porodzie naturalnym
Skoro wcześniej pojawił się w mc2courses wpis na temat fizjoterapii i ćwiczeń po cesarskim cięciu dzisiejszy wpis będzie poświęcony fizjoterapii po porodzie naturalnym.
Zacznijmy od początku: czym jest poród naturalny?
Porodem nazywamy następujące po sobie procesy, które mają na celu wydalenie z macicy wszystkich elementów jaja płodowego: płód, płyn owodniowy oraz popłód. Prawidłowo dziecko jest w ułożeniu podłużnym główkowym, a poród rozpoczyna się spontanicznie, bez znieczulenia nadoponowego ani środków naskurczowych.
- poród prawidłowo rozpoczyna się w 40 tygodniu ( możliwe odchylenie to 14 dni )
- wyróżniamy 4 etapy porodu: fazę rozwierania, wydalania, łożyskową oraz poporodową
TO JEST WAŻNE!!W trakcie porodu mamy do czynienia z trzema rodzajami nacinaniem krocza (epizjotomią):
- pośrodkowym– które szybciej się goi, jest mniej uciążliwe dla kobiety, istnieje tu jednak ryzyko uszkodzenia odbytu i mięśnia zwieracza odbytu zewnętrznego
- bocznym– uciążliwym dla kobiety i trudne się gojące
- skośnym– które grozi dużą utratą krwi i dużymi dolegliwościami poporodowymi oraz bólem podczas stosunku
TO JEST WAŻNE!! Co obejmuje pielęgnacja rany po cięciu krocza?
- po każdej wizycie w toalecie należy płukać krocze dużą ilością wody i środkiem antybakteryjnym
- należy podcierać się bardzo delikatnie, najlepiej jednorazowym ręcznikiem lub papierem, zawsze od przodu do tyłu
- regularne zmienianie podkładów
- należy wietrzyć krocze
- warto wybierać prysznic niż kąpiel w wannie (wilgoć sprzyja rozwojowi bakterii i infekcji)
Co obejmuje ocena fizjoterapeutyczna po porodzie siłami natury?
- rozejście mięśni prostych brzucha
- stabilność połączeń w obrębie miednicy
- napięcie mięśni brzucha
- dno miednicy (ocenę procesu zwijania się macicy)
- sposób oddychania (jakim torem)
- ogólną postawę ciała
TO JEST WAŻNE!! po porodzie siłami natury zawsze spotykamy się zzaburzeniami funkcjonalnymi w obrębie dna miednicy:
- nietrzymanie moczu po porodzie pochwowym występuje u 14 – 30 % kobiet
- nietrzymanie stolca – po pęknięciu III st. – dotyczy 20 – 50% kobiet
- epizjotomia – nie chroni przed niewydolnością dna miednicy, a jest czynnikiem ryzyka występowania nietrzymania stolca
- inkontynencja anorektalna – obejmuje 23% kobiet po porodach pochwowych i pochwowo – operacyjnych
- problemy z napinaniem krocza w sposób świadomy
- hamowanie aktywności mięśniowej z powodu bólu
- kontrola nerwowo – mięśniowa dna miednicy jest zaburzona w wyniku dużych sił rozciągających, a nawet uszkodzenia
- zmniejszenie siły mięśniowej mięśni dna miednicy
- zaburzenie czucia i percepcji
I wreszcie dotarliśmy do pracy fizjoterapeuty z pacjentką w połogu.
TO JEST WAŻNE!! Jakie są główne cele terapii w połogu?
- nauka prawidłowego napinania i rozluźniania mięśni dna miednicy; od 10 dnia progresywnie zaczynamy ćwiczyć świadome napinanie mięśni dna miednicy
- stymulacja dna miednicy czuciowa i oddechowa
- poprawa percepcji ciała
- stymulacja krążenia
- wspomaganie gojenia się rany
- mobilizacja obszaru lędźwiowo- krzyżowego
- korekcja postawy i świadome jej utrzymywanie
- odciążenie miednicy
W pracy z pacjentką wprowadzamy leżenie przodem, które wspomaga inwolucję macicy, ułatwia odpływ odchodów połogowych, odciąża dno miednicy, pogłębia oddech, odciąża kręgosłup lędźwiowo – krzyżowy i stawy krzyżowo – biodrowe, a przy dostępie powietrza zapewnia lepsze gojenie się rany.
TO JEST WAŻNE!! Czego należy unikać w praktyce codziennych ćwiczeń?:
- ćwiczeń brzucha ze zgięciem kręgosłupa piersiowego
- wykorzystania siły maksymalnej dla treningu mięśni dna macicy
- zatrzymywania strumienia moczu w czasie mikcji
- długotrwałych pozycji siedzących i stojących
I tak jak w przypadku fizjoterapii po cesarskim cięciu po porodzie naturalnym również obowiązująścisłe zasady ćwiczeń w połogu:
- mniej – znaczy więcej
- bardziej zwracamy uwagę na jakość ruchu niż na ilość powtórzeń
- ruchy wykonujemy bez nadmiernego wysiłku
- ruchy wykonujemy powoli i starannie
- zawsze pamiętamy o krótkich przerwach między seriami
Zachęcam wszystkie kobiety po porodzie naturalnym do odwiedzenia fizjoterapeuty uroginekologicznego. Dobre przygotowanie do porodu, następnie terapia oraz ćwiczenia w połogu to jedna z najlepszych inwestycji w zdrowie każdej młodej mamy.
mgr Magdalena Rusiecka-Serwatka
dyplomowana terapeutka uroginekologiczna, terapeutka pediatryczna, promotor zdrowia