Okiem fizjoterapeutki: dolegliwości okresu ciąży przyszłych Mam…

Otwierają się drzwi do gabinetu fizjoterapeuty i wchodzą piękne, zadbane, zaokrąglone ciążą Mamusie … z rumieńcami od chłodu na policzkach, zroziskrzonymi oczami, piękna cerą, przyśpieszonym oddechem … Piękne w swym zatroskaniu, zmęczeniu i oczekiwaniu.

Oczywiście dobrze, że odwiedzają fizjoterapeutę, dobrze, że zadają pytania, szukają odpowiedzi na nurtujące je pytania, pomocy i właściwej dla ichdolegliwości terapii.

 

I dlatego dzisiaj w mc2courses wpis poświęcony dolegliwościom bólowym kobiet w ciąży. Wspólnie zastanowimy się, co najczęściej boli ciężarną i w jakich przypadkach może jej pomóc fizjoterapeuta.

TO WAŻNE!! bóle odcinka lędźwiowego kręgosłupa u przyszłych mam:

  • jest to najczęstsza dolegliwość występująca u kobiet w ciąży
  • bóle odcinka lędźwiowego dotyczą ponad 50% ciężarnych
  • ból ten spowodowany jest ciężarem rozwijającego się dziecka, zmienioną dystrybucją ciężaru – w skutek czego dochodzi do zmęczenia mięśni i spazmów mięśniowych ( bezwiedne nadmierne skurcze mięśni poprzecznie prążkowanych lub gładkich, występujące pod wpływem działania różnych bodźców i często powodujące uczucie bólu )
  • w pracy z terapeutą bardzo ważna jest dokładna diagnoza i zastosowanie właściwej metody terapeutycznej
  • fizjoterapeuta wprowadza korekcję postawy, naukę prawidłowych pozycji w czynnościach dnia codziennego – poprzez angażowanie właściwych grup mięśniowych z jednoczesnym wyciszaniem innych

TO WAŻNE!! przepuklina dyskowa u kobiet w ciąży:

  • w przypadku bólu promieniującego do kończyny dolnej bardzo ważna rolę odgrywa właściwa DIAGNOZA RÓŻNICUJĄCA
  • może to być rwa w wyniku podrażnienia korzenia nerwowego przez przemieszczający się dysk; w innym wypadku może to być również inna radikulopatia (uszkodzenie korzeni rdzeniowych, nazywane również „korzeniowym zapaleniem nerwu” lub „syndromem korzeniowym”, w którym zostaje podrażniony lub uszkodzony korzeń nerwowy)
  • bardzo częstym zjawiskiem u kobiet ciężarnych jest podrażnienie korzeni nerwu kulszowego na poziomie mięśnia gruszkowatego

WARTO WIEDZIEĆ:  kluczowe w leczeniu problemów bólowych kręgosłupa u ciężarnych jest:

  1. prawidłowa diagnoza problemu
  2. właściwy dobór terapii: terapia manualna ( trakcje, mobilizacje ), terapia McKenziego, terapia tkanek miękkich, neuromobilizacje; wspomagająco można wprowadzić kinezjotaping – odciążenie kręgosłupa piersiowego bądź lędźwiowego

TO WAŻNE!! zapalenie bądź rozejście spojenia łonowego:

  • zapalenie kości łonowej jest częstym zjawiskiem występującym w okresie ciąży
  • dochodzi wówczas do stanu zapalnego i bólu w centralnej części miednicy
  • ból może być bardziej nasilony z jednej strony
  • w czasie aktywności dnia codziennego dochodzi do podrażnienia struktur
  • w spoczynku ból oraz tkliwość spojenia łonowego jest mniejsza

Niestabilność obręczy miednicznej może dotyczyć nie tylko spojenia łonowego, ale także stawów krzyżowo-biodrowych; towarzyszy  temu ból i niekiedy słyszalne bywa “kliknięcie” w trakcie wykonywania ruchu. Dolegliwości te mogą się utrzymywać jakiś czas po porodzie.

Podstawowe leczenie w wypadku niestabilności miednicy obejmuje:

  1. fizjoterapia: redukcja obciążenia, stabilizacja miednicy, terapia przeciwzapalna na więzadła, ćwiczenia stabilizujące
  2. stabilizacja zewnętrzna pasem
  3. farmakoterapia
  4. rzadko operacja po porodzie

TO WAŻNE!! ból stawu biodrowego:

  • ból stawu biodrowego zlokalizowany jest najczęściej po stronie bocznej stawu biodrowego, w okolicy pośladka lub w pachwinie
  • ból nasila się podczas obciążania
  • przyczyny mogą być różne w zależności od czasu pojawienia się problemu:

I trymestr: zmiany układu ruchu są zbyt małe, płód zbyt mały, żeby powodować przeciążenie stawów biodrowych. W tym okresie czasu praktycznie nie pojawiają się problemy ze strony stawów biodrowych.

II trymestr: dziecko rośnie, pojawiają się zaburzenia mechaniczne; zaburzenia w obrębie stawów biodrowych są częstsze. UWAGA!! Fizjoterapeuta koniecznie powinien zróżnicować ból biodra z bólem rwopodobnym promieniującym z kręgosłupa lędźwiowego, który w tym okresie jest najbardziej prawdopodobny.

III trymestr: problemy z bólem bioder pojawiają się bądź nasilają, pojawia się wiotkość więzadeł oraz przeciążenia stawu,a  w poważniejszych przypadkach przemijająca osteoporoza stawu biodrowego.

 

Leczenie w przypadku bólów stawów biodrowych obejmuje:

  1. fizjoterapię: wzmocnienie mięśni, poprawę stabilizacji stawu i elastyczności tkanek; zróżnicowanie problemu stawowego z problemem mięśniowym, trakcje przeciwbólowe; kontrolę TFL (naprężacz powięzi szerokiej) i ITB (pasmo biodrowo – piszczelowe)
  2. odciążenia, na przykład kulami, ograniczenie chodzenia i obciążania (w poważniejszych przypadkach)
  3. suplementacja: witamina D i wapń
  4. dostawowe iniekcje sterydowe

TO WAŻNE!! zespół cieśni nadgarstka

  • jest to zakleszczenie nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka: pomiędzy strukturami kostnymi nadgarstka a sztywnymi więzadłami
  • w wyniku zwiększonego zatrzymania płynów, obrzęków kończyn górnych, szczególnie dłoni
  • objawy to: ból, mrowienie, drętwienie, zaburzenie czucia w dłoni
  • zazwyczaj objawy zanikają po porodzie

Leczenie w tym przypadku obejmuje:

  1. głównie działania objawowe
  2. terapię obrzęku
  3. ułożenie
  4. drenaż

UWAGA!! zapalenie rozcięgna podeszwowego.

  • ból w okolicy pięty i podeszwy stopy
  • zazwyczaj pojawia się przy znacznym przyroście masy ciała (najczęściej w III trymestrze ciąży)

Proponowane leczenie:

  1. manualny masaż rozcięgna
  2. taping sztywny

TO WAŻNE!! rozstęp mięśnia prostego brzucha

  • dochodzi do niego w wyniku rozciągnięcia mięśnia prostego brzucha w połączeniu z niewydolnością mięśnia poprzecznego brzucha oraz wiotkością kresy białej
  • występuje najczęściej w III trymestrze ciąży, zwłaszcza u wieloródek lub wcześniej w przypadku ciąży mnogiej
  • powinien zniknąć do 8 tygodni po porodzie
  • niektóre dane podają, że czynnikiem sprawczym mogą być zbyt intensywne ćwiczenia mięśni brzucha po I trymestrze

Leczenie rozstępu mięśnia prostego brzucha po porodzie obejmuje:

  1. właściwy trening mięśnia poprzecznego i prostego brzucha
  2. niekiedy konieczna jest operacja

Jak wygląda fizjoterapia w wypadku rozstępu mięśnia prostego brzucha?

  1. właściwie prowadzony trening mięśni brzucha
  2. szczególnie skupiamy się na mięśniu poprzecznym brzucha
  3. nie przesadzamy z treningiem mięśnia prostego brzucha (szczególnie po I trymestrze )
  4. uczymy właściwej pracy z oddechem
  5. wprowadzamy do ćwiczeń pozycję klęku podpartego
  6. pomocniczo wprowadzamy taping na rozstęp mięśnia prostego brzucha

Jakie są NAJWAŻNIEJSZE i KLUCZOWE elementy ćwiczeń fizycznych proponowanych kobietom w okresie ciąży?

  1. trening mięśni dna miednicy jako profilaktyka NIETRZYMANIA MOCZU: trening mięśni fazowych i tonicznych, trening relaksacyjny ( nauka świadomej relaksacji mięśni dna miednicy mniejszej ), wprowadzenie pozycji odciążających dno miednicy, ochrona dna miednicy w codziennych aktywnościach
  2. ćwiczenia rozciągające: dolny odcinek kręgosłupa, mięśnie piersiowe, mięsień gruszkowaty i boczną stronę mięśni ud, mięśnie przywodzące staw biodrowy, mięśnie tylnej strony podudzia ( dodatkowe działanie przeciwko skurczom łydek )
  3. nauka automasażu
  4.  rolowanie mięśni mających tendencję do przykurczu
  5. nauka technik oddechowych przydatnych w czasie porodu

Zdarza się, że często widzimy w sklepie czy na ulicy kobiety w ciąży, którym trudno się poruszać; którym z powodu obrzęku nóg trudno założyć buty, którym drętwieją i puchną dłonie i ręce; które z trudem niosą przed sobą bardzo duży brzuszek… Przyszłe Mamy – nie musicie aż tak bardzo się męczyć, nie musicie aż tak bardzo cierpieć – w różnych dolegliwościach okresu ciąży można znacznie sobie pomóc… Warto odwiedzić fizjoterapeutę specjalizującego się w pracy z kobietami w ciąży, który w bólu pomoże oraz właściwą i bezpieczną terapię dobierze.

 

 mgr Magdalena Rusiecka-Serwatka
dyplomowana terapeutka uroginekologiczna, terapeutka pediatryczna, promotorka zdrowia

 

Weź udział!

 

Kurs Magdaleny Rusieckiej-Serwatki Fizjoterapia uroginekologiczna kobiet w ciąży przeznaczony dla fizjoterapeutów, położnych, lekarzy oraz studentów ostateniego roku tych specjalizacji.

Szkolenie dostępne:

– Kraków, 25-26.01 | Więcej informacji i zapisy

Dodaj komentarz