Okiem fizjoterapeutki: zdrowe stawy kolanowe.

Co warto wiedzieć o stawie kolanowym? 

• staw kolanowy jest największym i zarazem najbardziej narażonym na urazy stawem;
• poprzez funkcję, jaką wykonuje (ruch zgięcia oraz rotacji), złożoność budowy oraz umiejscowienie pomiędzy długimi dźwigniami utworzonymi przez kość udową i piszczelową, staw kolanowy szczególnie narażony jest na bezpośrednie i pośrednie urazy ;
• większość urazów kolana prowadzi do uszkodzenia tkanek miękkich, w tym więzadeł pobocznych i wiązadeł wewnętrznych stawu: więzadła krzyżowego przedniego i tylnego;
• wielokrotnie uszkodzeniem więzadeł w stawie kolanowym towarzyszą również urazy łąkotek;
• najczęściej uszkodzenia aparatu więzadłowo – torebkowego spowodowane są przez wypadki przy pracy, urazy komunikacyjne oraz urazy doznane przy uprawianiu sportu;

• najczęściej uszkodzenia aparatu więzadłowo – torebkowego spowodowane są przez wypadki przy pracy, urazy komunikacyjne oraz urazy doznane przy uprawianiu sportu;
• w konsekwencji uszkodzenia więzadeł i torebki stawowej dochodzi do uszkodzeń w obrębie aparatu torebkowo-więzadłowego, elementów około- i wewnątrzstawowych oraz struktur kostnych, co prowadzi do zachwiania funkcji statycznych i dynamicznych;
• uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego najczęściej występuje w większości typów niestabilności kolana;
• uszkodzenie więzadła krzyżowego tylnego jest rzadsze, i występuje z reguły przy uderzeniu w tylną powierzchnię nasady bliższej lub przy forsownym przeproście stawu;
• często wśród przyczyn zmian patomechanicznych stawu kolanowego znajdują się: bezpośrednie urazy kolana, mocne i dynamiczne obciążenie kolana przy ustalonej stopie i zgiętym kolanie i udzie zrotowanym do wewnątrz.
• następstwem wadliwie wygojonych uszkodzeń więzadłowo – torebkowych kolana u wielu osób jest okresowa lub trwała niezdolność do pracy oraz brak możliwości podejmowania wszelkiej aktywności ruchowej (!!!) .
Podstawą sprawnego funkcjonowania stawu kolanowego dla wszystkich osób aktywnych ruchowo, a szczególnie regularnie trenujących, jest duża świadomość, odpowiedzialność oraz przestrzeganie podstawowych zasad profilaktyki zmian zwyrodnieniowych i schorzeń kolan.

Poniżej podaję proste zasady, które warto wprowadzić w nasze codzienne życie, tak aby stały się NAWYKAMI, a nagrodą będą zdrowe stawy kolanowe:

1. DBAJ O WŁAŚCIWĄ MASĘ CIAŁA. Im mniej ważymy tym mniej obciążamy stawy kolanowe ???? . W walce z nadwaga oraz otyłością najskuteczniejszy jest ruch oraz odpowiednia dieta.

2. RUSZAJ SIĘ ILE TYLKO MOŻESZ. Jeśli tylko możesz to podczas dnia pracy rób kilka przerw, tak aby zmienić pozycję kolan, przejdź się lub usiądź. Pomożesz w ten sposób swojemu organizmowi chronić i odżywić chrząstkę w stawie kolanowym, a staw nie będzie “rdzewiał” w bezruchu.

3. UNIKAJ DŹWIGANIA. Staw kolanowy jest obciążany dodatkowo przez rzeczy, które nosimy lub przenosimy ( zakupy, dziecko, kartony przy remoncie…). Dla kolan niekorzystne jest również podnoszenie ciężarów przy zgiętych stawach. Warto przestrzegać prostych zasad:
nosić ciężar blisko siebie przy tułowiu, rozkładać ciężar na kilka mniejszych, odstawiać zakupy podczas rozmowy lub w autobusie.

4. WYBIERAJ OBUWIE NA PŁASKIM OBCASIE. Problem z butami na wysokim obcasie polega na tym, że ciężar całego ciała przenoszony jest do przodu, kiedy to chrząstka (szczególnie ta na rzepce) ulega stałemu uciskowi i nie jest właściwie odżywiona. Dodatkowo staw kolanowy pozostaje cały czas w lekkim zgięciu, co prowadzi do nierównego napięcia mięśni. Bezpieczna dla naszych kolan wysokość obcasa to 4, 5 cm. Jeżeli wcześniej zdarzyło nam się nosić wyższe obcasy warto stopniowo przyzwyczajać się do niższych….

5. KUPUJ BUTY Z MIĘKKĄ PODESZWĄ. Podczas każdego kroku na piętę, kolano oraz biodro działają duże siły, a są one tym większe im twardsze jest podłoże. I chociaż nie zawsze mamy wpływ na to po jakim podłożu się poruszamy, to świadomie możemy wybierać i kupować nasze obuwie. Obuwie z podeszwą wykonaną z gumy, czy innego przenoszącego ciężar materiału, jest w stanie redukować i tłumić wstrząsy, przejmując tym samym poniekąd funkcję chrząstki stawowej w kolanie. Obciążenie na stawy zwiększa się oczywiście przy marszu czy bieganiu, dlatego też tak ważne jest odpowiednie, specjalistyczne obuwie dla osób codziennie trenujących jogging.

6. NIE ZGINAJ KOLANA W MAKSYMALNYM ZAKRESIE. Podczas całkowitego zgięcia w kolanie dodatkowo obciążonego ciężarem ciała dochodzi do bardzo niebezpiecznych przeciążeń w stawie: wzrasta znacznie ciśnienie wewnątrzstawowe, rzepka jest nadmiernie dociskana do kości udowej oraz ściskane są łąkotki szczególnie w tylnej części. W związku z tym najlepiej jest unikać kucania czy siadu na piętach, czynności tę można zamienić na przyklęknięcie na jednym kolanie.

7. WYBIERAJ RUCH PRZYJAZNY DLA KOLAN. Sport dobry dla kolan to ten, który wymaga ciągłego ruchu, ale bez nadmiernego obciążania stawów kolanowych, np. : pływanie, jazda na rowerze, aqua – aerobik.

8. ĆWICZ MIĘŚNIE NÓG. Odpowiednio silne i wyćwiczone mięśnie kończyn dolnych zapewniają stabilność kolana podczas chodzenia, biegania, podskoków, a nawet potknięcia. Jeśli kiedykolwiek zdarzył Ci się ból kolan warto szczególnie wzmacniać mięśnie nóg. Odpowiednie ćwiczenia dobierze doświadczony trener lub fizjoterapeuta. UWAGA!! Warto pamiętać: bezpośrednio po zakończeniu ćwiczeń kolana nie powinny nas boleć….

No i proszę, sprawa z kolanami pozornie jest tylko prosta, ale z doświadczenia fizjoterapeutki dodam: nic do końca nie jest takie proste, jak się powierzchownie wydaje. Na wiele rzeczy trzeba w życiu po prostu uczciwie i samodzielnie zapracować. I to nie tylko jeśli chodzi o dobre wykształcenie, wiedzę i pozycję zawodową, ale również na zdrowe nogi, a w szczególności zdrowe stawy kolanowe .

mgr Magdalena Rusiecka-Serwatka
dyplomowana terapeutka uroginekologiczna, terapeutka pediatryczna, promotorka zdrowia

 

Weź udział!

Zapraszamy na kurs Adriana Borowicza „Bezpieczny Trener Personalny”.Kurs przeznaczony jest dla trenerów personalnych oraz fizjoterapeutów pracujących z pacjentami po kontuzji lub operacji aparatu ruchu, bólu kręgosłupa, dyskopatii, urazu stawu ramiennego, stawu kolanowego oraz skokowego, a także wszystkich sympatyków sportu, którzy chcą mieć większą świadomość na czym polega powrót do zdrowia po kontuzji.

Dostępne terminy:

Dodaj komentarz